Eind november 1949 wordt een speeltuinvereniging opgericht in de Rijndijkbuurt, bij de Hoge Rijndijk en het kanaal. Rondom de Watertoren is de naam. Trekker bij de oprichting is M.H. Noteboom, voorzitter van de woningbouwvereniging Ons Doel, die in deze buurt een behoorlijk aantal woningen bezit.

Al snel draait de vereniging mee met de sportwedstrijden die de LBS organiseert. De eerste Sinterklaasviering is in de kantine van de Grofsmederij op het Waardeiland. Daar maakt men vaker gebruik van, al vinden de meeste feestavonden plaats in het Antoniusclubhuis. Een eigen clubhuis is er nooit gekomen.

Wel een speeltuin, natuurlijk, al duurt het lang voor de definitieve tuin wordt aangelegd. Half 1952 wordt een voorlopig terrein aan de Dozystraat bij de Kanaalweg beschikbaar gesteld, in mei 1953 gaat het officieel open. Aangezien een speeltuin zonder afrastering of zandbak niet werkt, worden deze vervolgens in verplaatsbare vorm toegevoegd.

Een paar jaar later komt er een permanente locatie, vlakbij, tussen Kanaalstraat, De Goejestraat, Dozystraat en Roomburgerlaan. Op 21 juli 1956 wordt deze feestelijk geopend door – en vernoemd naar! – wethouder Van Schaik, de bestuurder die zich buitengewoon voor het Leidse speeltuinwerk inzet. De tuin is voorzien van “modern speelmateriaal”. Trots bericht men ook over het nieuwe klimtoestel in de vorm van een vliegtuig!

Ook zonder clubhuis ontwikkelt Rondom de Watertoren zich voorspoedig. Bekend wordt ze onder meer door de eigen volleybalclub DSS en de volksdansactiviteiten.

Toch komt er relatief snel de klad in. In 1966 wil het bestuur het stokje overdragen aan andere buurtbewoners. Er zijn geen kandidaten. Halfslachtig houdt het bestuur de tuin nog open, tot de portier per 1 april 1970 ontslag neemt. In juni ligt de tuin er al slecht bij. De schuld wordt gelegd bij baldadige jeugd, maar ook bij “hele families” die bezit nemen van het terrein en zich niet laten verjagen.

De LBS en de Leidse Jeugd Actie proberen een oplossing te vinden. Het lijkt voorbij wanneer in juli 1970 een bejaarde buurtbewoner, die de rol van portier op zich heeft genomen, na een confrontatie met een 15-jarige knaap in het ziekenhuis terecht komt. Toch is er in oktober weer sprake van een voorlopig bestuur. Maar een jaar later is blijkt ook die poging mislukt. Het speelterrein ligt er ondertussen bij alsof het getroffen is door een tornado. In 1972 wordt de tuin gesloten en afgebroken door de gemeente.

Drie jaar later wordt de voormalige speeltuin ingericht als openbare speeltuin, inclusief ruimte voor balspelen en rolschaatsen. Er is wel sprake van jeugd die lawaaioverlast geeft door brommers, maar eigenlijk heeft diezelfde jeugd het terrein “keurig” onderhouden, meldt de krant. Lawaaioverlast is echter in 1995 wel weer de reden dat buurtbewoners zich keren tegen het idee dat hier een JOP (Jongeren Ontmoetings Plek) kan komen. Het openbare speelterrein blijft daarom vooral bestemd voor de kleintjes.

De huidige speeltuinvereniging De Speelschans kan gezien worden als een opvolger van onder andere Rondom de Watertoren.

–