Op 6 november 1928 wordt op een bijeenkomst op het Rapenburg – met Karel West van Zuiderkwartier als inleider – besloten een nieuwe buurt- en speeltuinvereniging op te richten, met de naam Westerkwartier. Het gaat om bewoners van het Haagwegkwartier, waar naast de oudere 19e-eeuwse huisjes, woningbouwvereniging Ons Belang nieuwe arbeiderswoningen heeft gebouwd. Ons Belang-bestuurslid J. van den Bos wordt de eerste voorzitter, maar wordt al snel opgevolgd door kapper C. Lardée [link Lardee] uit de De Genestetstraat. Lardée wordt een bepalend figuur binnen Westerkwartier, en binnen de hele Leidse speeltuinwereld.
Het lijkt Westerkwartier voor de wind te gaan. Ze weet al snel een terrein te huren achter de De Genestetstraat. Op 22 juni 1929 gaat de tuin al open. Maar de eigenaar beëindigt al snel het contract. Westerkwartier moet net als de andere verenigingen wachten tot de gemeente gaat meewerken. In juni 1930 komt die medewerking en op 25 juni 1931 kan de speeltuin dan echt geopend worden.
Die ligt dan een heel eind uit de buurt, ongeveer bij de huidige Churchilllaan. En dan te bedenken dat de speeltuin ook bestemd is voor bewoners van het Morskwartier! Er is meer mis: er is geen aansluiting voor water of toiletten. Uiteindelijk besluit de gemeenteraad de speeltuin te verhuizen, richting het nieuwbouwproject van Werkmanswoningen in de buurt. En zo wordt op 16 maart 1935 de speeltuin Westerkwartier voor de derde keer geopend, nu op haar huidige plek in de Ten Katestraat.
Anders dan bij de drie andere speeltuinen, ritselt het niet van de clubjes bij Westerkwartier. Zelfs de korfbalclub sloeg niet aan. Er worden wel activiteiten georganiseerd: uitstapjes met de kinderen in de vakantie, Sinterklaasfeest (in een zaal in de stad), een jaarlijks tuinfeest en wandeltocht. Bekend wordt Westerkwartier door de jaarlijkse viswedstrijd. De NUSO vindt dat maar “ruw en wreed”.
Wanneer in 1951 een eigen clubhuis wordt geopend, komen er wel clubs: een “rhytmisch groepje” voor meisjes en dames, een tafeltennisclub, een boekenruilclub. De activiteiten nemen toe in de jaren zeventig door de samenwerking met de Stichting Buurt- en Kluphuiswerk Westerkwartier: handenarbeid, toneel, een kinderclub, instuif voor 13/14-jarigen, een koffiebar voor jongeren tot 18 jaar, spel- en recreatieve avonden.
In 1976 brandt het buurt- en clubhuis echter uit. Via een wervingsactie wordt Westerkwartier “uit de brand” geholpen. Precies een jaar na de brand wordt het herbouwde clubhuis geopend: het is zelfs uitgebreid met een nieuwe vleugel.
Na vele goede jaren, gaat het steeds slechter met Westerkwartier. Aan het begin van de 21e lijkt de speeltuin ten dode opgeschreven. Er wordt zelfs over sluiting gesproken. Met het aantreden van een nieuwe groep bestuurders en vrijwilligers, herstelt Westerkwartier zich.
Het is anno 2022 een drukte van belang in de Ten Katestraat. De tuin is zeven dagen per week open en het is druk, vooral kleine kinderen met hun ouders. Ook de kinderen van de kinderopvang, aan wie een deel van het clubhuis is verhuurd, profiteren van de mooi ingerichte tuin. Er is behoorlijk veel groen, een moestuintje en de kinderen kunnen ook de kippen voeren.
[Hedendaagse foto. Bijgevoegd zijn diverse foto’s van Westerkwartier zelf. Kies maar een mooie uit. Ik zou zeggen IMG-0855 of IMG-0916]
Ook het clubhuis zit barstensvol activiteiten. Bijna elke avond zijn er mensen bezig. Er is zang, toneel, er worden bijlessen gegeven: ook voor de middelbare schooljeugd is aandacht. Er wordt samengewerkt met studenten. Er zijn activiteiten voor en vanuit de buurt, via de wijkvereniging. BuZz organiseert er laagdrempelige taallessen. Het Steunloket Migranten organiseert niet alleen allerlei activiteiten voor migranten, maar heeft ook om de week op vrijdag een Wereldkeuken, waarvoor iedereen zich kan schrijven. Westerkwartier is er kortom voor iedereen, van jong tot oud, en ongeacht hun achtergrond.
Meer informatie over Westerkwartier is hier te vinden : link Westerkwartier.