Naar de speeltuin

“Ik heb veel gespeeld in de speeltuin. Bijna iedereen was daarvan lid. Daar ging ik op clubjes die de speeltuinvereniging opzette: de handwerkclub, korfbalclub en de toneelclub ‘De Vrolijke Kabouters’. We oefenden in de Oosterstraatschool, later in de Meelfabriek.” Zoals voor zoveel kinderen die na de oorlog in de Zeeheldenbuurt opgroeiden, was de speeltuin voor Wil den Heeten-van Leeuwen de plek waar het om draaide.

Niek Bavelaar: “Ik speelde veel in de speeltuin. Er waren ontzettend veel vrijwilligers. De glijbaan was gemaakt door vrijwilligers die bij de HCW of bij NEM werkten [twee grote metaalbedrijven]. Alles is zelf gebouwd. Het kabouterhuisje was voor de portier. Je kreeg van hem een matje om van de glijbaan af te gaan. Dat smeerden we dan in met kaarsvet: we vlogen de baan uit! Die glijbaan was enorm hoog. We klommen er ook in.”

Anderen herinneren zich ook de ‘Jesse’. Eric Moseman: “Dat was een hele lange schommel, waar heel veel kinderen op konden zitten, een soort familieschommel.” Deze was door buurtbewoners gemaakt, die bij de apparatenfabriek Jesse werkten. Eric ging ook naar de clubjes in het clubhuis: “Je had tekenen en zo, van alles. Eigenlijk kon je er altijd terecht.”

Wil den Heeten zat onder andere op de toneelclub: “Eind november was er altijd een uitvoering van de toneelclub in De Burcht voor de leden en donateurs, met tot slot een Rad van Avontuur. De opbrengst daarvan was bestemd voor het aanschaffen van nieuwe speelwerktuigen of voor het te bouwen clubhuis.”

“In de tweede helft van april was er een grote toneelavond in de Leidsche Schouwburg. Die werd altijd geopend met een tableau vivant, soms met een gedicht erbij waarin werd teruggekeken op het afgelopen jaar. Ook werd dan het clublied gezongen. Het toneelstuk was door de leidsters mevrouw Kaak en mevrouw Verbiest zo aangepast, dat alle groepen zich presenteerden: de toneelclub, de ritmische dansgroep (mevrouw Sieval) en de accordeonclub (dhr. Deegenaars). De heer Sieval begeleidde de liedjes op de piano.”

De speeltuinvereniging organiseerde nog veel meer voor de jeugd, vertelt zij: “Op de zaterdagmiddag voor Sinterklaas was het sinterklaasfeest in De Burcht. Mijnheer Kaak was altijd Sinterklaas. Op een bepaald moment werden er in de zomer ook vakantiebezigheden georganiseerd. Met de bus naar Duinrell was een hoogtepunt. Ook maakten we excursies naar Volkenkunde en de Lakenhal. Elk jaar was er een buurtfeest met kraampjes op het speeltuinveld. Daar was ook een vlonder met muziek en daar zag ik voor ’t eerst rock-‘n-roll-dansen.”

(uit: C. Smit, Ons Eiland. Geschiedenis van de Waard en de Zeeheldenbuurt (Leiden 2012))